Main Menu

Persoonlijke ontwikkeling

Van welk ongezond systeem heb jij nog last?

Als vanzelf word ik naar de logeerkamer getrokken. Plots sta ik daar voor de boekenkast. Ik schuif een deurtje open en kijk naar het uitgebreide bedrijfsarchief van mijn overleden ouders.  Notariële aktes, crediteurenboeken, kasboeken, bouwtekeningen en nog veel meer. Een verzameling – ontstaan in de jaren vijftig – van een man en een vrouw die jaren met hart en ziel gewerkt hebben aan hun bedrijf. Mijn moeder in de winkel en mijn vader in de smederij.

Succes en geld

Het gebeurde tijdens een online workshop van Siets Bakker (ze noemt zichzelf organisatie-nerd en is de auteur van Rake Vragen). Het onderwerp was: succes en geld. Een bekende quote kwam voorbij: ‘Als je dat doet waar je goed in bent, dan volgt succes vanzelf’. Ik voelde direct een enorme fysieke onrust.
In de workshop werd ik uitgenodigd om hardop te zeggen wat ik eerder in een chat had geplaatst: ’Ik doe waar ik van houd en waar ik goed in ben, ik krijg positieve reviews, maar ik krijg te weinig coachopdrachten.’
En toen kwam de vraag van Siets: “Met welk ongezond systeem ben jij nog verbonden?”
Baf! Die vraag kwam binnen.

‘Ik los het wel op’

Een uurtje na die workshop sta ik dus voor de boekenkast en open ik dat deurtje met het archief vanaf 1954. Terwijl ik daar sta, voel ik in alles dat dit archief niet in míjn kast hoort. Dat het me belast. Ik realiseer me dat ik door dit archief mee naar huis te nemen, mijn ouders – onbewust – de belofte heb gedaan dat ik wel iets ‘oplos’. Mijn ouders vonden namelijk dat de overdracht van hun onderneming naar de volgende generatie niet helemaal goed was gegaan. Dat deze vorm van loyaliteit aan mijn ouders nog steeds kon doorwerken in mijn eigen ondernemerschap was voor mij nieuw. De vraag van Siets bleek het begin van een nieuw innerlijk proces dat mij ontzettend veel bracht. Ik zag welke impact mijn familieverleden nog op mij had. Ik kon de pijn toelaten en onder ogen zien. En … ik bedacht hoe het archief – met respect naar mijn ouders – opgeruimd kon worden. Ik durfde de stap te zetten om mijn zus en zes broers te vragen mee te helpen alle papieren op te ruimen en mij zo te ontlasten van de onbewuste belofte aan mijn ouders. Het wachten op hun antwoord was spannend, maar vrij van verwachting. Ik voelde dat elk antwoord oké was.

Een niet eerder gevoelde ervaring

Ik kreeg een ‘JA’ van mijn broers en van mijn zus. Zo dapper van iedereen, omdat elk familielid eigen ervaringen en gevoelens heeft over ‘hoe het is gegaan met de overdracht van het bedrijf’. Ik wist dat ik met mijn vraag ook een pijnpunt van hen kon raken. Daarna kwam de dag van het opruimen. Iedereen hielp mee naar eigen goeddunken. Ik voelde me één van hen; een zus tussen nog een zus en zes broers. Het gaf me een bedding, zo sterk en zo krachtig. Ik voelde me gedragen. Een ervaring die ik nooit eerder voelde!

Een wonder

Sindsdien voel ik: mijn energie mag stromen én ik durf me (nóg) meer te laten zien. Als vanzelf komen er wekelijks aanvragen binnen voor coaching en opstellingen bij mijn bedrijf Het Nieuwe Nu. De kwaliteit van mijn coaching was al oké, maar ik voel dat die nog meer diepgang heeft gekregen. Wat een wonder!

Drie wetten van systemisch werken

Als systemisch coach zijn drie wetten behulpzaam in het ontdekken wat onbewust aan patronen doorwerkt in het leven en werk van de coachee: verbondenheid, ordening en balans in geven en nemen.

  1. Verbondenheid
    Patronen waarin ik onbewust verstrikt was geraakt heb ik dankzij de vraag van Siets verder ontwart.
    Dat gaat over de loyaliteit naar mijn ouders.
  2. Ordening
    Ik was dé ‘verbinder’ van ons grote gezin. Nu sta ik weer op de ‘goede plek in het systeem’: alleen maar de zus.
  3. Balans in geven en nemen
    Ik heb veel ‘gegeven’ en wist daardoor niet zo goed hoe ik moest ‘ontvangen’.
    Gelukkig, kon ik de ‘JA, wij helpen’ van mijn familie wel ontvangen. En de impact die het op mij heeft is nog altijd enorm. Me gedragen voelen, heeft een nieuwe balans gegeven waardoor mijn levensenergie weer volop kan stromen.

In de volgende blogs hoop ik je te inspireren hoe systemische wetten jou kunnen helpen om dat wat vastzit weer in beweging te krijgen. Zodat ook jouw levensenergie weer volop kan stromen.

Hoe ik ‘werk’ als coach

Mocht je nog niet eerder met mij in zee zijn gegaan, dan wil je me vast eerst beter leren kennen. Het uitzoeken van een coach heeft met vertrouwen te maken. Vertrouwen in de persoon en diens bekwaamheid. Daarom neem ik je in deze blog graag mee hoe ik in het coachen sta. En mocht je al eerder met mij gewerkt hebben, dan hoop ik je te inspireren met iets wat je nog niet (over mij) wist. 

Ik geloof dat mensen in staat zijn hun eigen oplossingen te vinden voor datgene waar ze in hun leven en werk tegenaan lopen. Jij weet immers zelf wat goed voor je is en wat bij je past. Maar vaak is er iets waardoor je nog niet helemaal bij die oplossingen ‘kunt komen’. Belemmerende overtuigingen kunnen dan een rol spelen.

  • Je denkt bijvoorbeeld dat je de enige bent die van iets last heeft.
  • Je schaamt je voor wat je ervaart.
  • Je verwacht dat hulp (bijvoorbeeld van een coach) zweverig is

Misschien heb je beschermingsmechanismen ontwikkeld waardoor het líjkt alsof je wel met die moeilijke situaties kunt omgaan.

Gratis uitgebreid kennismakingsgesprek

Om dit soort belemmerende overtuigingen en beschermingsmechanismen te onderzoeken, besteed ik veel aandacht aan een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek. Ik neem uitgebreid de moeite om elkaar beter te leren kennen. Mogelijk ontdek je in dit gesprek al waarom je huidige ‘oplossingen’ nog niet voldoende werken. Ik geloof niet in een vaste aanpak. Dat betekent dat ik mijn manier van werken als coach afstem op wat bij jou op dít moment het meest passend is.

De oorzaak zit dieper

In het dagelijkse leven kunnen gebeurtenissen of relaties je triggeren. Er komen dingen op je pad waarvan je het gevoel hebt dat je er niet mee kunt omgaan. Dat ongemak kan je onzeker maken of angstig. Mogelijk appelleert het aan een verlangen (om bijvoorbeeld door anderen gezien en gehoord te worden). Maar het goede nieuws is dat het niet kunnen omgaan met een vervelende situatie eigenlijk een uitnodiging is tot verdere ontwikkeling van jezelf. Je ongemak is alleen maar een symptoom van het probleem. De oorzaak zit dieper, de vervelende situatie raakt een stukje verleden in jou aan.

Laat ik om het herkenbaar te maken een paar mogelijke symptomen noemen. 

  • Herken je bijvoorbeeld dat je je in bepaalde situaties terugtrekt?
  • Of herken je dat je ongelooflijk snel boos wordt?
  • Of durf je naar je omgeving niet aan te geven waar je voor staat?

Als systemisch coach geloof ik sterk dat systemen, zoals je familiesysteem, invloed hebben op je huidige leven en werk. Het heeft je bijzonder mooie talenten gebracht, waar je je vaak niet bewust van bent. Van de andere kant heb je ook patronen opgebouwd, onbewust, die je nu niet meer helpen. Dat uit zich in die vervelende situaties die triggeren en die je daardoor als ongemak ervaart.

(Om los te komen van oude patronen biedt een workshop opstellingen uitkomst).

Iedereen heeft een ander verleden, daarom bied ik jou ook geen kant en klare tips of oplossingen aan. Bovendien hoeven mijn oplossingen helemaal niet bij jou te passen. Ik open slechts samen met jou het dekseltje, dat je ooit onbewust om jezelf te beschermen hebt dichtgedaan. In de ruimte die je dan gaat voelen ontstaan als vanzelf nieuwe keuzes en handelingsperspectieven. 

Wat levert hulp je op?

Als je in je leven ergens tegenaan blijft lopen en je vraagt hulp, dan zet je de eerste, belangrijkste en grootste stap. Door hulp te vragen, kun je niets verliezen, wél veel winnen. Je kunt zoveel energie, vreugde en een gevoel van in-balans-zijn voelen. Ik heb het zelf op verschillende momenten in mijn leven ervaren. Daarover vertel ik je graag een volgende keer meer.

Systematisch en systemisch

Systematisch en systemisch

De term systemisch wordt vaak verward met die van systematisch. Graag wil ik die verhelderen door een citaat uit een column van Ben Tiggelaar in het NRC. Hij schrijft: “Wie beter wil worden als leider, moet goed worden in zelfreflectie…. Om eerlijk in de spiegel te kijken moet je systematisch en kritisch kijken naar jezelf, je beslissingen en je gedrag.” Hij beschrijft vervolgens een zes-stappen reflectiemethode.

  1. Waar wil je op reflecteren.
  2. Verken je gedachten en gevoelens voor, tijdens en na de gebeurtenis.
  3. Wat ging er wel en niet goed.
  4. Analyseer: probeer de situatie te begrijpen.
  5. Trek een conclusie: wat leer ik hiervan.
  6. Kom in actie. Welke concrete afspraken maak je met jezelf en met anderen.

Maar is dat genoeg?

Als bepaalde thema’s steeds opnieuw terugkomen, dan is er meer nodig dan reflecteren op gedrag alleen, zoals hierboven beschreven.

  • je hebt moeite om grenzen aan te geven;
  • je voelt je onzeker bij bepaalde personen of in relatie tot een afdeling;
  • je kunt niet samenwerken met degene die boven je staat;
  • je bent zo hard aan het werken, zo perfectionistisch waardoor een burn-out dreigt.

Systemisch kijken brengt je op de laag van het onbewuste

Systematisch kijken doe je op basis van denken en toetsen. Van analyse. De zes stappen reflectiemethode is daar een voorbeeld van.
Als je systemisch kijkt erken je dat er een diepere oorzaak is van ongewenst gedrag. Het speelt zich af in het onbewuste; de onderstroom. Het probleem toont zich als symptoom en laat zien dat op een diepere laag iets niet op orde is.

Inzichten krijgen op een diepere laag

Je familiesysteem, maar ook scholen, verenigingen waar je gesport hebt, het geloof of zelfs de streek waar je opgroeide zijn deel van jou. Ze hebben je gevormd, geïnspireerd, uitgedaagd en zoal meer.

Even kijken naar je familiesysteem. Als kind heb jij je aangepast. Dat doe je, want zonder dat, kun jij als kind niet overleven. Je bent immers afhankelijk van de zorg van je ouders. Het harde werken, je perfectionisme kan zomaar hiermee te maken hebben.
Of kijk eens naar je school. Als jij gepest bent, kan dat doorwerken in je volwassen leven. Het kan zomaar zijn dat je je snel afsluit als er iets dreigt te gebeuren waar jij je onveilig bij voelt. 

Jezelf nog beter leren kennen

In die tijd toen, heb jij onbewust ‘een strategie’ ontwikkeld die jou als kind geholpen heeft om jezelf te beschermen. Dat zet zich vast in patronen. Als het zich aandient in je werk of je leven nu, dan merk je dat aan bepaald gedrag: 

  • je gaat bijvoorbeeld vechten: nog harder werken om eindelijk de waardering en erkenning te krijgen waar je al je hele leven naar verlangt;
  • of vluchten: wegkijken als iets te moeilijk wordt;
  • of bevriezen: om jezelf te beschermen tegen de dreiging die op je afkomt.

Het zijn overlevings-en beschermingsmechanismen die je toen geholpen hebben om iets pijnlijks of iets moeilijks niet te hoeven voelen. Maar toen was je een kind en afhankelijk en nu ben je een volwassen persoon die de daarmee verbonden pijn (het verdriet om…, de angst voor…) in de ogen kan kijken.

Eerlijk in de spiegel kijken, maar dan anders

De zes stappen reflectiemethode kan je vooruit helpen; stap voor stap reflecteren op de situatie en tot actie komen.
Kom jij echter steeds opnieuw een thema tegen waarop je op vastloopt of waar je energie op weglekt? ,Zet dan je systemische bril op en kijk wat er in de onderstroom te ontdekken is.
De situatie op je werk, waarin jij vastloopt, is dan een ‘cadeautje’. Dit ‘cadeau’ kan je immers verder helpen in je persoonlijke- en leiderschapsontwikkeling. 
Met een open blik onderzoeken hoe die vervelende energievreters zich hebben vastgezet in je overtuigingen, je oordelen en de impact die het fysiek op je heeft, opent deuren naar nieuwe oplossingen. Jouw oplossingen.

“Als jij je bewust bent van wat je nog niet weet of begrijpt van jezelf, dan kun je ieder moment frisser en opener tegemoet treden. Hierdoor is je waarneming minder selectief en zijn je handelingsperspectieven ruimer”
José van Osch (1987)

Vrijmaken wat vastzit

Vrijmaken wat vastzit

 “Wim vlucht”  zegt de directeur in het afstemmingsgesprek tussen hem, Wim en mij. “Hij vlucht op de inhoud en in het ge-ja-maar. Daar reageren zijn collega’s en externe partners op. Zij ervaren weerstand.”
De organisatie zit in een transitiefase. Dat vraagt van medewerkers andere vaardigheden.  Wim kan niet meebewegen in deze veranderingen. Hij moet flinke stappen maken in zijn professionele en persoonlijke ontwikkeling. De 60-jarige Wim krijgt acht bijeenkomsten coaching.

Patronen die versterken en die beperken.

 “Wim vlucht”, zei de directeur. Vluchten is net als vechten en bevriezen een overlevings- of beschermingsmechanisme dat eerder een belangrijke functie had in je leven, meestal in je familiesysteem. Het ontstaat onbewust en je doet dit om erbij te horen, om gezien en gewaardeerd te worden. Daaruit ontstaan patronen die ons versterken, maar ook kunnen beperken.  In je volwassen leven steken ze plots de kop op als er iets in je getriggerd wordt.

Ontwarren van die patronen

Om te onderzoeken welke patronen mogelijk invloed hebben op de het werk van Wim maakten we een genogram. Dat is een familieboom met belangrijke gebeurtenissen in je familiesysteem. Een van de eerste dingen die Wim vertelde was dat hij als driejarig jongetje een ernstig ongeluk heeft gehad waarbij hij de toppen van zijn vingertjes verloor. Het gebeurde terwijl hij nieuwsgierig iets aan het onderzoeken was.
Hij herinnerde zich nog alles; de paniek, de rit naar het ziekenhuis, de manier waarop de dokter hem hielp en wat zijn moeder zei bij thuiskomst: “Dat is de straf van God”. Dit trauma had natuurlijk een enorme impact op Wim. Zijn nieuwsgierige en onderzoekende inborst kreeg een hamerslag van jewelste.

Onbewuste patronen zichtbaar maken

Later in het coachtraject had Wim een casus: “Ik sla dicht als er op een verwijtende toon met me wordt gesproken.” Ik vroeg of hij dat herkende van eerder. “Ja toen, met het ongeluk” zei hij direct. Wie zijn er belangrijk om deze vraag te onderzoeken?
In een tafelopstelling geeft Wim met poppetjes zijn moeder, vader en tweelingbroer een plek. Wat opvalt is dat hij het poppetje dat hem representeerde steeds een andere plek gaf als hij de ander in de opstelling plaatste. Het geeft mij als coach informatie dat hij het moeilijk vindt zijn plek in te nemen.
Uiteindelijk plaatst hij zichzelf tegenover zijn moeder. De moeder kijkt langs hem heen. De opstelling laat zien dat er iets in de verbinding tussen moeder en Wim te onderzoeken valt.

Wim legde matjes op de vloer voor hem en zijn moeder. Precies zoals in de tafelopstelling. Dezelfde kijkrichting, dezelfde afstand. Wim ging op zijn matje staan en voelde daardoor lijfelijk hoe het is op die plek.

In het proceswerk dat daarna volgde raakten we een diepe kern. De onmacht van moeder en haar schuldgevoel hadden zich verdikt in die ene zin: “het is de straf van God”.

Als iets klopt, dan toont zich dat in een primaire fysieke reactie. Dat gebeurde bij Wim. Hij werd stil, was diep geraakt.
Deze interventie was de sleutel waarop Wim de impact ontdekte van het trauma van dat driejarige jongetje. Zijn onderzoekende en nieuwsgierige aard kwamen weer vrij. 

Dat wat bewust is, wordt nooit meer onbewust.

In het begin van de coaching vroeg ik aan de directeur: “Hoe ziet het eruit als het is opgelost?” De directeur antwoordde:” Wim is ontspannen. Ik word weer blij van hem.” In het eindgesprek herinnerde ik hem aan zijn antwoord toen: “Ja, ik word weer blij als ik Wim aan het werk zie” was zijn antwoord.

Tot bloei gekomen

Tot bloei gekomen

We hadden beiden niet kunnen vermoeden dat haar favoriete klassieke fragment zoveel impact zou hebben op de ontwikkeling van haar leiderschap.
“Laat iets van jezelf zien door middel van een filmpje”. De teamleider liet een prachtig klassiek muziekstuk zien en horen van Janine Jansen en Leonidas Kavakos. Ze speelden Double Concerto D minor van Bach. Zichtbaar ontroerd was ze bij het horen en zien van dit klassieke werk.

De dirigent en de teamleider

De teamleider kwam in coaching omdat er veel onrust was in haar team en zij moeite had om haar plek in te nemen. Ze vond het spannend om het fragment te tonen. Het voelde ‘bloot ‘en kwetsbaar.
De teamleider deed een prachtige ontdekking toen we naar het concert hadden gekeken.
Ik vroeg haar even later: “Wat is jouw plek in het team, als je het team vergelijkt met een orkest?
Ze antwoordde kordaat: “die van de dirigent!”
Haar passie voor klassieke muziek verhelderde metaforisch haar plek in de organisatie.

Een symfonie en een organisatie

Als violiste kende ze het samenspel in een orkest en hoe belangrijk de dirigent is in dit alles.
In een symfonie die ontroerd en raakt kloppen de instrumenten, de noten. Iedere muzikant doet precies dat wat bijdraagt aan de totale beleving. En natuurlijk ligt daar het muziekstuk onder, geschreven door de componist.

De teamleider vergeleek dit samenspel met dat wat in haar organisatie plaatsvond. Hoe men al dan niet op elkaar was afgestemd, waar de ‘valse tonen’ te horen waren, wat haar te doen stond als teamleider om hier beweging in te krijgen. Waar de grens lag van wat bij haar hoorde en wat bij de directeur en het bestuur. Kortom wat haar bijdrage aan de organisatie is vanuit haar plek als leidinggevende.

Metaforen raken een diepere laag

Terwijl ik deze laatste woorden schrijf, hoor ik op de achtergrond opnieuw het fragment. Het opent ook mijn hart. En dat is precies wat deze teamleider overkwam. Voorbij haar vertrouwde patroon van reageren, voorbij haar onzekerheid over haar leiderschap, vond zij als vanzelf een antwoord door de metafoor van de dirigent.
Zelf schrijft ze: “Door de metafoor van de dirigent ervaar ik wat die beelden voor mij betekenen en hoe ik die in mijn werk kan vertalen. Het is mijn dagelijkse houvast. Ik ervaar nu concreet hoe muziek de verbindende factor is in mijn leven. Ik had jou even nodig om mijn kern te vinden.”.

Welke metafoor past jou?

Ben je op zoek naar een coach die creatief, onorthodox en effectief werkt, bel me gerust voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.

HETNIEUWENU

Main Menu

CATEGORIEEN

CONTACT

Maritha van Osch
Teunisbloem 24
5754 SB Deurne
06-50941500
maritha@hetnieuwenu.nl

KVK: 17217036
BTW-ID: NL001339532B27
Privacybeleid

Linkedin
NOBCO link
coachplein logo

Ja, houd me op de hoogte van activiteiten van
Het Nieuwe Nu!

Het Nieuwe Nu draait op SYS Platform SYS Platform - Platform voor Coaches & Opleiders